1. Vai trò chống oxy hóa của vitamin C

Vitamin C (acid ascorbic) là chất chống oxy giữ vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa, bảo vệ da và cấu trúc nội bào khỏi các stress oxy hóa bằng cách nhường electron và trung hòa gốc tự do hydroxyl, alkoxyl, peroxyl…

Vitamin C được chứng minh đem đến nhiều lợi ích trong việc bảo vệ sức khỏe làn da, bên cạnh khả năng chống oxy hóa vitamin C còn hoạt động như một yếu tố sinh học. Trong cơ thể, vitamin C được sản xuất dưới dạng acid L-ascorbic hoặc acid L-dehydroascorbic, tham gia vào quá trình tái tạo vitamin E bị oxy hóa, sản xuất collagen, ảnh hưởng đến hoạt động của nguyên bào sợi. Nghiên cứu chứng minh rằng, sự thiếu hụt vitamin C dẫn đến giảm quá trình sản xuất collagen trong cơ thể.

Với khả năng chống oxy hóa, vitamin C giúp giảm đáng kể thương tổn gây ra do bức xạ tia UV, nó còn được chứng minh bảo vệ da khỏi tác động của tia UVA và ngăn ngừa sự biến đổi cấu trúc tế bào liên qua đến quá trình peroxid hóa lipid.

2. Vitamin C trong mỹ phẩm chống oxy hóa

Nghiên cứu mù đôi dược tiến hành về tác dụng tại chỗ của 5% acid ascorbic trên cẳng tay và cổ trong 6 tháng, đánh giá dựa trên sự thay đổi về nếp nhăn, mức độ hydrat hóa làn da, độ mịn màn, màu da và mức độ tiết bã sừng (keratoses). Sau 3 và 6 tháng ghi nhận sự thay đổi đáng kể về mức độ cải thiện da ở nhóm có sử dụng 5% L-ascorbic acid.

Vitamin C là dạng chất oxy hóa tan tốt trong nước vì có độ phân cực cao, do đó nó khó xâm nhập vào lớp sừng. Nhiều phương pháp được tiến hành nhằm tăng khả năng thâm nhập của vitamin C vào trong da, bao gồm việc làm giảm pH của hệ để loại bỏ tính phân cực. Ở pH 3,5, vitamin C mất đi điện tích trên bề mặt và có khả năng thấm sâu vào bên trong da. Bên cạnh khả năng thâm nhập kém, vitamin C còn kém ổn định trong các công thức sản xuất chứa nước, gây khó khăn trong lĩnh vực bào chế. Vitamin C còn nhạy cảm với ánh sáng, nhiệt độ cao, kim loại nặng và có thể đổi màu chế phẩm sang nâu.

Trong các công thức mỹ phẩm, các dẫn chất của vitamin C như: natri ascorbyl palmitat, tetrahyxydecyl ascorbat, natri ascorbyl phosphat, magie ascorbyl phosphat thường được sử dụng để cải thiện độ bền cho chế phẩm. Các dẫn xuất này có khả năng thâm nhập sâu vào da, dưới tác động của enzym phosphatase, chúng sẽ phóng thích trở lại acid ascorbic dạng hoạt động.

Vì những lợi ích mang lại, vitamin C được ứng dụng nhiều trong các sản phẩm chăm sóc da, gồm cả sản phẩm chống nắng, chống lão hóa vì nó có khả năng trung hòa gốc tự do sinh ra bởi tia UV trên da. Tuy vậy, vitamin C cần phải được thay thế liên tục vì ở mức độ tia UV thấp cũng có thể làm tiêu hao 30-40% vitamin C có trong da.

Vitamin C và vitamin E là 2 chất chống oxy hóa được sử dụng phổ biến qua đường thoa qua da, trong đó vitamin C có khả năng chống oxy hóa nổi bậc trong khoang chứa nước của tế bào còn vitamin E giúp chống oxy lớp màng lipid da. Sự kết hợp giữa vitamin C và vitamin E đem lại tác dụng rất tốt trong việc bảo vệ da khỏi tia UVB. Sự kết hợp này giúp tăng khả năng dự phòng để bảo vệ da khỏi tác động của ánh sáng nguy hại, có khả năng làm tổn thương quang oxy hóa màng tế bào. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, vitamin C có khả năng bảo vệ da khỏi tác động có hại của tia UVA tốt hơn nhiều lần so với vitamin E. Bên cạnh vai trò bảo vệ da khỏi tác động của gốc tự do, vitamin C còn làm tăng độ bền, giảm phân hủy vitamin E trước tác động của tia UV trong các loại mỹ phẩm.