I. CHẤT TRỊ GÀU VÀ NGỨA DA ĐẦU

Gàu là tình trạng rối loạn sản sinh tế bào da đầu, gây chứng đóng vảy trắng, rời thành từng mảng lớn hoặc các hạt nhỏ lấm tấm trên tóc. Thông thường, các tế bào da đầu được thay thế theo chu kỳ nhất định, có thể tạo vảy nhỏ nhưng không đáng kể, không làm khó chịu hay ửng đỏ. Khi bị gàu, số tế bào da bị hủy rất nhiều và do đó tạo vảy lớn hơn, đôi khi làm ửng đỏ chỗ da mới và gây khó chịu. Mức độ nghiêm trọng của gàu có thể thay đổi tùy theo mùa trong năm, và thường trở nên nặng hơn vào mùa đông. Tuy nhiên, may mắn là hầu hết các trường hợp bị gàu có thể điều trị dễ dàng bằng dầu gội đặc trị.

Hình 1. Gàu đem lại cảm giác khó chịu cho người bị

Gàu có thể gặp ở cả da đầu khô và nhờn. Ở da khô, gàu xuất hiện do sự gia tăng quá trình sừng hóa và thay thế bất thường lớp sừng. Trong khi ở da dầu, có sự tăng sản sinh bã nhờn bất thường. Với trường hợp gàu nặng, bã nhờn trên da đầu bị phân hủy bởi vi khuẩn tạo các sản phẩm phân hủy, kích ứng da đầu, gây viêm ngứa, có thể kèm theo vảy phấn trắng và rụng tóc mạn tính.

Một số nguyên nhân gây ra gàu thường gặp:

1. Gia tăng sừng hóa các mô biểu bì.

2. Tăng tiết nhờn quá mức do rối loại nội tiết tố.

3. Sự tăng sinh các loại vi khuẩn, vi nấm trên da đầu, đặc biết Malassezia Ovale.

4. Tác nhân môi trường xung quanh gây kích ứng da đầu (gel vuốt tóc, xịt tóc, khí hậu…)

Như vậy, các sản phẩm chăm sóc tóc, trị gàu được sản xuất sẽ chứa các thành phần hoạt chất nhằm giảm sự bong vảy, tăng ly giải lớp sừng, giảm tiết bã nhờn và kháng khuẩn. Ngoài ra, để giảm viêm ngứa, thuốc kháng viêm và kháng ngứa cũng có thể được thêm vào thành phần công thức.

1. Nhóm hoạt chất tác động quá trình bong tróc vảy da đầu

Nhóm hoạt chất thường được sử dụng để điều trị gàu trên da đầu khô gồm: acid salicylic, sulfur, resorcinol… Trong đó, acid salicylic được dùng phổ biến nhất, giúp làm lỏng và mềm lớp vảy trên da, giúp dễ dàng loại bỏ khi gội đầu.

2. Giảm tiết bã nhờn

Nhóm hoạt chất thường xuất hiện trong các sản phẩm trị gàu trong trường hợp do viêm da tiết bã là vitamin B6 và các dẫn xuất, kẽm pyrithion, kháng nấm imidazole. Chúng tác động bằng bằng làm giảm tiết bã nhờn, cải thiện tình trạng gàu trên da đầu.

3. Kháng khuẩn

Dù mối liên quan giữa gàu và nhiễm khuẩn da đầu không phải lúc nào cũng biểu hiện nhưng các hoạt chất kháng khuẩn vẫn thường được sử dụng trong chế phẩm trị gàu nhằm giữ sạch da đầu, ức chế sự sản sinh vi khuẩn. Ngoài ra, người ta cũng cho rằng, chất kháng khuẩn giúp kiểm soát ngứa và mùi do ức chế sản sinh các acid béo tự do được tạo ra bởi hoạt động của enzym lipase từ vi sinh vật.

Các chất kháng khuẩn chính thường được dùng là: trichlorocarbanilide + tocopherol acetat, kẽm pyrithion, benzalkonium chlorid, benzethonium chlorid, chlorhexidin, hinokitiol, phenol, isopropylmethylphenol… Trong đó, sự kết hợp của trichlorocarbanilide và tocopherol acetat đem đến hiệu quả cả trong việc kháng khuẩn và chống oxy hóa, tác dụng hiệp đồng trong trị gàu được chứng minh thông qua nghiên cứu bằng phương pháp mù đôi.

4. Hoạt chất kháng viêm

Các hoạt chất kháng viêm chủ yếu được sử dụng là acid glycyrrhenitic và dẫn chất, hydrocortison acetat, presnisolon… nhằm làm giảm sưng, đỏ da đầu trong trường hợp gàu nặng.

5. Hoạt chất trị ngứa

Các hoạt chất trị ngứa chính thường được sử dụng là diphenhydramin hydrochlorid, chlorpheniramin malat, long não, tinh dầu bạc hà…