1. Gắn kết pha nước – pha dầu

Một trong những ưu điểm quan trọng nhất của chất diện hoạt là khả năng gắn kết 2 pha không đồng tan vào nhau. Chất diện hoạt góp phần làm giảm sức căng bề mặt các pha, giúp gắn kết và tạo sự ổn định cho công thức bào chế. Điều này mở ra nhiều ứng dụng trong bào chế mỹ phẩm.

2. Làm sạch

Từ thời xa xưa, chất diện hoạt đã được ứng dụng để làm sạch bề mặt vật gia dụng cũng như quần áo do chúng có khả năng làm sạch, đặc biệt là chất bẩn không tan vào nước (kém phân cực) nhờ vào cấu trúc lưỡng cực (đầu thân nước – đuôi kị nước), nên chất diện hoạt sẽ nhũ hóa và lôi kéo chất bẩn ra khỏi bề mặt cần làm sạch.

3. Tạo bọt

Khả năng tạo bọt của chất diện hoạt được ứng dụng nhiều trong các sản phẩm làm sạch. Chất diện hoạt có thể dùng đơn lẻ hoặc kết hợp với nhau để tạo đặc tính bọt mà nhà sản xuất mong muốn. Đây là yếu tố quan trọng, ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn sản phẩm làm sạch của người tiêu dùng. Nhìn chung các chất làm sạch với ít bọt không được ưa chuộng. Cơ chế tạo bọt dựa vào sự đảo trộn dung dịch, chất diện hoạt giúp ổn định bề mặt của bọt khí, tạo thành bọt bền trong thời gian nhất định.

4. Dưỡng da

Trong lĩnh vực mỹ phẩm, các thành phần có khả năng dưỡng da rất đa dạng, một số chất diện hoạt cũng sở hữu tính chất này. Ví dụ, chất diện hoạt cationic như: Cetrimonium Chlorid hoặc Behentrimonium Chlorid, thành phần có các chuỗi acid béo dài, giúp dưỡng và làm mịn da.

5. Cải thiện cảm giác dùng mỹ phẩm

Số ít chất hoạt động bề mặt được dùng để làm tăng cảm giác dễ chịu khi sử dụng sản phẩm. Chúng khắc phục cảm giác nhờn dính, phân bố kém khi thoa trên da mà các thành phần dưỡng da hay gặp phải. Khi thoa lên da, phân tử diện hoạt hoạt động như những viên bi nhỏ, cho phép các phân tử không phân cực dễ dàng “trượt”, từ đó lan truyền đều trên da.

6. Hỗ trợ hòa tan

Khả năng hỗ trợ hòa tan của chất diện hoạt dựa vào khả năng nhũ hóa của chất diện hoạt. Chất diện hoạt sẽ bao quanh phân tử không/kém phân cực này, tạo thành các hạt nhỏ và tan được vào pha phân cực. Chúng giúp hòa tan các thành phần không/kém phân cực như tinh dầu, mùi vào trong pha nước, giữ thể chất sản phẩm trong suốt, đáp ứng yêu cầu bào chế.

7. Tạo độ đục

Mặc dù chất diện hoạt có khả năng kết hợp cả pha dầu và pha nước để tạo thành dung dịch đồng nhất, nhưng tùy vào kích thước hạt nhũ sẽ tạo thể chất sản phẩm trong, mờ đục hoặc đục như sữa. Ví dụ chất diện hoạt như glyceryl stearat, khi nhũ hóa sẽ tạo thành hạt nhũ kích thước đủ lớn để khúc xạ lại với ánh sáng, dung dịch có màu trắng sữa như ngọc trai (pearlization). Ứng dụng này được sử dụng trong bào chế dầu gội đầu, sữa tắm, sữa rửa mặt…

8. Tăng độ đặc và độ nhớt

Bên cạnh khả năng nhũ hóa, chất diện hoạt còn có khả năng làm thay đổi độ đặc và độ nhớt của công thức bào chế. Một trong những cách làm đầy cơ bản nhất tìm thấy trong sản phẩm tẩy rửa chính là làm đầy bằng chất diện hoạt dạng anion. Độ đặc và độ nhớt của sản phẩm sẽ phụ thuộc vào lượng muối cho vào công thức, thông qua đường cong muối (salt curve).

9. Giảm kích ứng

Về mặt kích ứng, chất diện hoạt được chia làm 2 loại dễ gây kích ứng và làm giảm kích ứng. Chất diện hoạt nonionic có khả năng làm giảm kích ứng da. Nó có thể được cho vào công thức nhằm thay đổi cấu trúc hệ diện hoạt, giúp làm giảm và không gây kích ứng cho toàn hệ diện hoạt.

10. Kháng khuẩn

Chất diện hoạt có khả năng phá vỡ cấu trúc sinh học với đầu phân cực và đuôi không phân cực. Nhờ vậy chúng có khả năng tác động vào màng và tiêu diệt vi khuẩn. Trong một số trường hợp, nhà bào chế có thể ngăn ngừa nhiễm khuẩn bằng cách cho chất diện hoạt vào công thức.