Da là một mô sống đòi hỏi nguồn dinh dưỡng cần thiết để duy trì cấu trúc và chức năng. Nguồn dinh dưỡng không thể đơn thuần đến từ các sản phẩm bôi da mà phần lớn đến từ các chất dinh dưỡng được hấp thu qua đường tiêu hóa như vitamin, khoáng chất, các acid béo. Các vấn đề về rối loạn chức năng da bắt nguồn từ sự thiếu hụt chất dinh dưỡng. Việc bổ sung vitamin và khoáng chất được chứng minh có khả năng cải thiện kết cấu làn da.

Mỹ phẩm được bào chế sử dụng ngoài da thường được dùng theo cách thoa, phun, rải, chà xát,…,với công dụng làm sạch, làm đẹp, tăng độ hấp dẫn hoặc thay đổi sắc diện da. Mỹ phẩm thường bao gồm các sản phẩm dưỡng ẩm, làm trắng da, dầu thơm, son môi, sơn móng tay, mỹ phẩm trang điểm, dầu gội, kem đánh răng,…Ngoài ra, còn có các dạng bào chế được sử dụng qua đường uống có chức năng cải thiện cấu trúc và chức năng làn da.

Mục đích của các sản phẩm dùng đường uống

Lão hóa nội sinh và ngoại sinh

Làn da là cơ quan đầu tiên có vai trò bảo vệ cơ thể các tổn thương vật lý, độc tố, vi sinh, bức xạ. Da đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng nội môi, điều hòa nước, cơ quan cảm thụ và miễn dịch. Quá trình lão hóa da làm thay đổi cấu trúc làn da và các bộ phận liền kề như lông, móng. Những dấu hiệu này có thể phân thành nhóm lão hóa nội sinh hoặc lão hóa quang hóa. Các chế phẩm đường uống có khả năng làm chậm quá trình lão hóa nội sinh.

Lão hóa nội sinh là quá trình không thể tránh khỏi và không thể thay đổi thông qua việc thay đổi hành vi của con người. Các dấu hiệu lão hóa nội sinh biểu hiện ở lớp trung bì trước tiên, bắt đầu bằng những vết nhăn li ti. Về mặt mô học, lão hóa nội sinh gây teo da, giảm số lượng tế bào sản sinh sắc tố, langerhans, nguyên bào sợi. Sự rút ngắn đoạn telomere trong cấu trúc sợi DNA do tác nhân oxi hóa có nguồn gốc từ chuyển hóa cơ bản.

Lão hóa ngoại sinh bắt nguồn từ những nhân tố môi trường hoặc lối sống như hút thuốc, lạm dụng thức uống có cồn, chế độ ăn thiếu hụt chất dinh dưỡng, phơi nhiễm với bức xạ mặt trời. Ánh nắng mặt trời được đánh giá là tác nhân tổn thương da nhiều nhất. 80% dấu hiệu lão hóa da mặt do nguyên nhân bức xạ mặt trời với biểu hiện đốm sắc tố, nếp nhăn sâu, suy giảm hàm lượng collagen, elastin, glycosaminoglycan, proteoglycans,…Các thành phần kích thích sự tổng hợp hoặc ức chế quá trình thoái hóa các cấu trúc liên kết của da được xem là các thành phần tiềm năng trong việc bào chế các sản phẩm chống lão hóa da đường uống.

Lão hóa quang hóa

Những nghiên cứu kéo dài cả thập kỷ qua giúp con người hiểu biết sâu hơn về cơ chế phân tử. Bức xạ UV có thể xuyên vào da, khả năng xuyên sâu phụ thuộc vào độ dài bước sóng. UVB với bước sóng ngắn (280-320nm) được hấp thu hầu hết ở lớp biểu bì và gây tổn thương đến các tế bào sản sinh keratin. Trong khi UVA với bước sóng dài (320-400nm) có khả năng xuyên sâu đến lớp trung bì, có thể tương tác với cả tế bào sản sinh keratin và các nguyên bào sợi trung bì. Sắc tố melanin hấp thu năng lượng tia UV, bảo vệ tế bào da trước tác nhân bức xạ. UVA gây oxy hóa gián tiếp đối với làn da thông qua quá trình sản sinh gốc oxygen tái hoạt (reactive oxygen species – ROS) và các thành phần không phải gốc tự do nhưng có thể chuyển hóa thành gốc tự do. ROS thúc đẩy các phản ứng gây peroxy hóa lớp màng lipid tế bào, kích hoạt các yếu tố phiên mã gây tổn thương DNA. UVB có thể sản sinh ROS trực tiếp do cơ chế gây tổn thương DNA. Hệ thống phòng vệ của da có nguồn gốc enzyme và non-enzyme bao gồm copper-zinc superoxide dismutase (SOD), manganese SOD, catalase (CAT), selenoenzyme glutathione peroxide (GPX) trong đó CAT và GPX phân hủy hydroxyl peroxide tạo thành oxy và nước. Hệ thống chống oxy hóa non-enzyme gồm 2 nhóm. Nhóm nội sinh như glutathione, a-lipoic acid,….Nhóm ngoại sinh như các vitamin, hoạt chất nhóm polyphenolic (flavonoid). Cả 2 trường hợp tăng sinh ROS hoặc cạn kiệt nguồn chất chống oxy hóa đều dẫn đến các dấu hiệu lão hóa. Việc sử dụng các sản phẩm chống oxy hóa đường uống chứa polyphenols, vitamin E, vitamin A, các hoạt chất tăng cường hoạt tính enzyme chống oxy hóa như selenium hứa hẹn khả năng bảo vệ chức năng và cấu trúc làn da.