Rụng tóc – một trong những vấn đề rất được quan tâm trong xã hội hiện đại ngày nay và ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt khi con người phải đối mặt với áp lực công việc, thực phẩm bẩn, môi trường sống ô nhiễm. Rụng tóc có thể do các nguyên nhân như:

• Giảm chức năng nang lông do ảnh hưởng của nội tiết tố.
• Giảm chức năng sinh lý của da đầu.
• Giảm khả năng trao đổi chất của chân tóc và nang tóc.
• Giảm lưu lượng máu do căng da đầu.
• Dinh dưỡng kém.
• Stress.
• Tác dụng phụ của thuốc.
• Di truyền.

Hình 1. Hối đầu thường do cộng hợp nhiều nguyên nhân

Thực tế, rụng tóc thường rụng do sự kết hợp của nhiều nguyên nhân trên, vì thế các yếu tố kích thích tăng trưởng tóc rất đa dạng. Đa phần thúc đẩy tăng trưởng tóc bằng cách kích thích hoạt động của nang tóc và mao mạch máu xung quanh nang. Chúng được phân loại theo thành phần và cơ chế tác động gồm 2 loại chính: tăng tuần hoàn máu huyết và tăng cường cung cấp dinh dưỡng cho nang tóc.

I. Tăng lưu lượng tuần hoàn

Thuốc giãn mạch sử dụng trong các loại mỹ phẩm dưỡng tóc nhằm giúp tăng lưu lượng máu đến các mao mạch ngoại vi. Quá trình tăng tưới máu sẽ kéo theo việc tăng cung cấp các chất dinh dưỡng, năng lượng cần thiết để nuôi dưỡng và phát triển nang tóc. Cơ chế này có thể chia làm 2 loại: trực tiếp tăng lưu lượng tuần hoàn và kích thích nang tóc để gián tiếp tăng lưu lượng tuần hoàn.

1. Trực tiếp tăng lưu lượng tuần hoàn

Các chất thúc đẩy lưu lượng tuần hoàn thường được dùng là: dịch chiết swertia (thuộc họ Long đỏm – chứa swertinogen), cepharanthin, vitamin E và dẫn xuất, y-orizanol…

• Dịch chiết swertia được chiết xuất từ Swertia Japonica chứa glycosid tim, thành phần chính là swertinogen, thức đẩy giãn nở các mao mạch dưới da do đó tăng cung cấp năng lượng, dinh dưỡng cho nang tóc.

Hình 2. Swertia japonica

• Cepharatin là một alkaloid chiết xuất từ rễ cây Stephania cepharantha, Hayata, hoạt động bằng cách giãn nở các mao mạch.

Hình 3. Stephania cepharantha

• Vitamin E tác động trực tiếp vào quá trình tưới máu cho làn dam thúc đẩy lưu lượng máu cho vùng da quanh nang tóc.

2. Kích thích nang tóc

Các chất kích thích nang tóc thường được dùng là các loại cồn thuốc chiết xuất từ ớt, gừng, bọ cánh cứng (cantharidin) hoặc nicotinic acid benzyl ester… Dịch chiết cồn ớt chứa capsaicin, còn cồn gừng chứa zingeron và shogaol. Dù có công thức hóa học khác nhau, nhưng các nhóm dịch chiết này tác động thông qua cơ chế làm nóng phân da quanh chân tóc, giãn mạch

Hình 4. Yếu tố kích thích nang tóc

II. Thành phần nuôi dưỡng tóc

Vitamin và các acid amin được sử dụng để ngăn chặn quá trình suy dinh dưỡng của các tế bào xung quanh chân tóc.

1. Vitamin

Các vitamin thường dùng là vitamin A, E, C và dẫn xuất, acid pantothenic và biotin…

Vitamin A là một loại Vitamin đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình mọc tóc, chúng giúp mái tóc đen và óng ả. Vitamin A chứa các chất chống oxy hóa giúp dưỡng ẩm da đầu, tránh bị khô tóc. Ngoài ra Vitamin A còn giúp làm tóc khỏe mạnh và dầy hơn. Một số loại thực phẩm có chứa Vitamin A có thể kể đến là khoai lang, cà rốt, gan, lòng đỏ trứng gà, sữa tươi, rau cải bó xôi, mơ khô, xoài…

Vitamin E giúp giữ lại hơi ẩm cho mái tóc và bảo vệ mái tóc khỏi bị khô, đồng thời cũng giúp mái tóc trở nên óng ả và bóng mượt. Ngoài ra Vitamin E cũng giúp da đầu khỏe mạnh hơn và tăng cường lưu thông máu cho cơ thể, một quá trình rất quan trọng để cung cấp các chất dinh dưỡng nuôi dưỡng tóc tới các chân tóc.

Hình 5. Các vitamin dưỡng tóc thiết yếu

Biotin ngoài tên gọi là Vitamin B7 còn được gọi là Vitamin H hoặc vitamin “mọc tóc”. Nó là một trong 12 loại Vitamin B và là loại Vitamin B có tác dụng nhất trong việc giúp mọc tóc. Nó sẽ giúp sửa chữa các sợi tóc giòn và dễ gãy và cải thiện sức khỏe cũng như kết cấu của mái tóc.

Những loại thực phẩm rất giàu Biotin bao gồm các loại trứng, men bia, cây súp lơ trắng, thịt gà, quả phúc bồn tử, quả chuối, hạt óc chó và hạt hạnh nhân.

Hình 6. Biotin – vitamin B7

2. Amino acid

Các Acid amin, bao gồm Choline, Inositol, Cystein, Methionin, Lysine, Lecithin, đều là những axit amin thiết yếu tham gia vào cấu trúc của sợi tóc. Thiếu các axit amin này tóc trở nên yếu và chậm phát triển.

3. Estrogen

Hormon giới tính nam (testosteron) là một trong những nguyên nhân chính gây nên rụng tóc khi nồng độ tăng cao. Do đó, để giảm nguy cơ rụng tóc đó, hormon nữ được sử dụng, tạo nên sự cân bằng, giảm đi hiện tượng rụng. Các hormon thường dùng là estradiol, ethynyl estradiol…

4. Thành phần dưỡng chân tóc

Thành phần kích thích chân tóc giúp cải thiện chức năng của nang tóc khi giảm hoạt động bất thường của các enzym khác ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của tóc. Thành phần nuôi dưỡng chân tóc được sử dụng thường là: acid pantothenic và dẫn xuất của nó, chiết xuất nhau thai, allantoin và quaternium.

Acid pantothenic: còn được gọi là vitamin B5, vitamin này giúp ngừng rụng tóc nhanh chóng. Thực phẩm chứa nhiều vitamin B5 như: ngũ cốc, thịt nội tạng và lòng đỏ trứng…

Allantoin là thành phần hoạt chất chính trong rễ cây liên mộc (comfrey), giúp làm diệu, nuôi dưỡng và tái tạo da đầu. Ngoài ra, allantoin còn giúp mái tóc mềm mượt, óng ả.

Hình 7. Allatoin chiết xuất từ Liên mộc

5. Chất giữ ẩm

Các chất giữ ẩm giúp ngăn ngừa khô tóc dễ gãy bằng cách duy trì lượng ẩm thích hợp, tạo sức sống cho sợi tóc. Thành phần chủ yếu là glycerin, carboxylat pyrollidon…