Các tác nhân gây lão hóa da

 

Sự biến đổi về cơ cấu dân số tại phương Tây, theo xu hướng ngày càng già hóa, đặt ra nhu cầu về các sản phẩm chống lão hóa và duy trì diện mạo trẻ trung. Nhu cầu về mỹ phẩm không còn là của riêng đối với phụ nữ mà cả đàn ông và người trung niên, người già.

Tất cả các loài động vật đều phải đối mặt với vấn đề lão hóa nhưng với tốc độ không giống nhau. Lão hóa ở người bắt đầu bằng sự mất cân bằng nội môi, cơ thể trở nên dễ bị tổn thương bởi các tác nhân lão hóa nội sinh và ngoại sinh, biểu hiện bằng một tình trạng bệnh lý hoặc một dấu hiệu bên ngoài cơ thể, tiêu biểu như nhăn da, nám, chảy sệ, teo mô da, teo cơ. Không ai có thể thoát khỏi quá trình lão hóa. Sự lão hóa khác nhau ở từng cơ quan, tốc độ lão hóa cũng không giống nhau ở những giai đoạn tuổi khác nhau. Sự lão hóa hệ thống nhìn chung bắt đầu biểu hiện ở tuổi 30-40.

Ở cấp độ tế bào, lão hóa da ở các mức độ biểu bì, trung bì, hạ bì, nang lông, keratinocyte, melanocyte, nguyên bào sợi, tế bào đuôi gai. Nồng độ và thành phần các phân tử nội bào và ngoại bào khác nhau suốt quá trình lão hóa.

Lão hóa cấp độ tế bào

Lão hóa ở cấp độ tế bào biểu hiện ở sự già hóa, chết đi của tế bào những không được thay thế bằng một tế bào mới, hoặc tế bào mới không thực hiện tốt chức năng. Nhiều nghiên cứu cho thấy dịch nuôi cấy tế bào biểu hiện rõ mức độ lão hóa, nguyên nhân từ sự nhân đôi sử dụng chất dinh dưỡng, cũng như các chuyển hóa không hiệu quả của tế bào. Giả thuyết telemore cho rằng các tế bào sinh dưỡng bị mất đi hoạt tính enzym để duy trì đoạn nucleotic lặp cuối nhiễm sắc thể. Với mỗi lần nhân đôi, sự mất đi các đoạn lập. Telemore là một dấu chỉ sinh học biểu hiện năng lực nhân đôi hiệu quả của tế bào, telemore càng ngắn biểu hiện giai đoạn cấp thiết của lão hóa tế bào.

Stress có tác động thúc đẩy lão hóa gọi chung là SIPS (Stress induce premature senescence) gây ra bởi các peroxide và và các mãnh oxygen tái hoạt. Tác động của stress có thể gây đứt gãy đoạn DNA. Tế bào lão hóa và tế bào ung thư có những đặc điểm chung như sự biến đổi gen p53, rút ngắn đoạn telemore, cạn kiệt nguồn vitamin A dự trữ, rối loạn truyền tin giữa các tế bào,…

Lão hóa da

Lão hóa da là một quá trình thoái hóa sinh lý tiến triển theo tuổi tác. Trong vòng một thập kỷ qua, sự hiểu biết về lão hóa da được hoàn thiện đáng kể, đặc biệt là bước tiến trong việc phân biệt lão hóa da nội tại và lão hóa da do bức xạ mặt trời. Biểu hiện lão hóa bên ngoài là sự kết hợp của cả 2 tác nhân, nhưng dấu hiệu của từng tác nhân lão hóa có những điểm khác nhau cơ bản như sau:

Lão hóa nội sinh Lão hóa do ánh nắng
Da khô, nhạt màu, vết nhăn nông, bề mặt da tương đối phẳng Tăng sắc tố, da sần sùi, nếp nhăn sâu

Hai dạng lão hóa có thể được so sánh trên cùng một người bằng việc xem xét những biểu hiện giữa 2 vùng da thường xuyên phơi nhiễm với ánh nắng, vùng da còn lại ít phơi nhiễm với ánh nắng hơn. Ví dụ như: da mặt trên cánh tay với da mặt dưới cánh tay, da mặt trên cánh tay với da bụng.

Một hệ thống phân loại lão hóa da khác dựa trên 7 tiêu chí chủ yếu dựa trên chức năng hệ nội tiết, lối sống, nguy cơ từ môi trường, phơi nhiễm với UV, hồng ngoại, tác động kéo vật lý như co rút cơ quá mức, tác động của trọng lực:

Dạng lão hóa Tác nhân xác định
Di truyền Hội chứng lão hóa sớm, chủng tộc,..
Mức độ mãn tính Thời gian
Quang hóa Bức xạ UV, bức xạ hồng ngoại
Hành vi Thuốc lá, rượu, nghiện thuốc, biểu hiện cảm xúc trên khuôn mặt
Chức năng nội tiết Mang thai, hoạt động thể chất, chức năng tuyến giáp, chức năng buồng trứng
Hoạt động chuyển hóa Viêm nhiễm, ung thư, thiếu hụt chất dinh dưỡng
Lực kéo Trọng lực Trái Đất

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *